Şarap soğutma yöntemleri, türü ne olursa olsun şarapların doğru sıcaklıkta servis edilmesi amacıyla kullanılan tekniklerdir. Şarabın tadı, rengi ve aroması gibi özelliklerin iyi olması için şarap soğutma işlemi gerçekleştirilir.
Şarap soğutma işlemi için kullanılan birden fazla yöntem mevcuttur. Bu yöntemler arasında en sık kullanılanları genellikle soğutma dolapları, mahzen yöntemi ve tuz banyosudur. Şarap soğutma yöntemleri arasından en uygun olanı, şarabın türüne, miktarına ve saklama süresine göre seçilmektedir. Bu anlamda en önemli nokta, şarabın sıcaklığının soğutma işlemine uygun olmasıdır çünkü şarap için uygun sıcaklık yakalanmadığında soğutma işleminin ardından lezzetini kaybedebilir.
Şarabın Türüne Göre Soğutma Yöntemleri
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere şarap soğutma yöntemleri bazı kıstaslara göre değişir. Önemli olan, en doğru soğutma yöntemini seçmektir. Türüne göre şarap soğutma yöntemleri ve diğer faktörler aşağıdaki gibidir:
İlk olarak şarabın miktarı, soğutma yöntemini etkileyen önemli kıstaslardandır. Örneğin, az miktarda şarabın soğutulması için soğutucu dolaplar tercih edilirken büyük miktarlarda şarap için ise soğutma rafları veya soğutma odaları kullanılabilir.
Bunların yanı sıra şarabın saklama süresi de seçeceğiniz şarap soğutma yöntemleri konusunu etkileyen faktörlerdendir. Uzun süre saklanacak olan ve yaşlandırılması planlanan şarap çeşitleri için soğutma odası kullanılabilirken kısa süre içinde tüketilecek şarap çeşitleri için soğutucu küpler veya elektrikli soğutucular tercih edilebilir. Şarabın servis edilme amacı da soğutma yöntemini etkilemektedir.
Şarabın hızlı bir şekilde soğutulması ve hemen servis edilmesi gereken yerlerde daha hızlı sonuç verecek yöntemler kullanılabilirken ev gibi alanlarda tüketilecek şarabın yavaş soğutulması tercih edilebilir. Üstelik bu, daha uygun bir yöntem olarak değerlendirilir. Gelin, şarap soğutma yöntemleri konusuna detaylı bir şekilde değinelim.
Tuz Banyosu
Tuz banyosu yöntemi, şarap soğutma yöntemleri için sık kullanılan işlemlerden bir tanesidir. Genellikle beyaz ve rose şarap türü için kullanılan bu yöntem, uzun süre saklanacak şaraplar için tercih edilmemelidir çünkü tuz banyosu yöntemi kullanılan şarap, uygun saklama koşullarını sağlamaz.
Tuz banyosu yönteminde tuzlu su hazırlanır ve şarap şişeleri bu suyun içerisinde soğutulur. Tuzlu su, soğutma işleminin kısa sürede tamamlanması istenen durumlarda daha hızlı soğutma sağlar, bu nedenle oldukça pratiktir. Tuz banyosu yöntemi gerçekleştirilirken şişeler suya tamamen batırılır ve tuzlu suda 22 dakika kadar bekletilir. Bu yöntem, yaygın olarak barlarda, restoranlarda veya sıcak havalarda evde şarap içerken kullanılmaktadır.
Mahzende Bekletme
Mahzende bekletme yöntemi, şarapların üretimlerinin tamamlanmasından sonra mahzende belirli bir süre bekletilmeleriyle başlar. Şarap saklama dolapları, mahzende şarap bekletmek için son derece işlevseldir. Şarap soğutma yöntemleri arasında oldukça başarılı bir işlem olan mahzende bekletme, şarabın tüm süreçleri için önem arz eder.
Şarabın mahzende bekletilmesi, iyi bir aroma sağlaması, lezzetinin keskin olması ve renklerinin doğru parlaklığa ulaşması bakımından önemlidir. Türlere göre de ne kadar süre bekletilecekleri belirlenir. Örnek olarak kırmızı şaraplar için bu süre uzarken beyaz şaraplar için daha kısa bir bekletme süreci yeterli olacaktır. Şişeler, şarap rafları kullanılarak yatay bir şekilde saklanırken sedimantların yayılması hedeflenir. Bu süreçte şarap içerisindeki bileşenlerin uygun hâle gelmesi sağlanmış olur. Karanlık, belirli bir nem oranına sahip ve soğuk olan mahzen koşulları, şarabın olgunlaşma sürecinin tamamlanmasında rol oynar.
Soğutma yöntemlerinin yanı sıra mahzende bekletme işlemi, aslında şarap yapımının son aşaması olarak da adlandırılır. Mahzende bekletme, şarap yapımı sürecinin son aşamasıdır. Mahzende bekletme aşamasının amacı, aslında temel olarak şarabın lezzetini, aromasını ve rengini iyileştirmektir.
Beyaz şaraplar için mahzende bekletme süreci kısa olabilir; bu süre genellikle 6 ay ile 2 yıl arasındadır. Kırmızı şaraplar için ise genellikle 1-2 yıl arasındadır. Bu 1-2 yıl içerisinde, şarabın içeriğindeki tanin gibi bileşenler arasında gerekli olan tüm reaksiyonlar gerçekleşir. Böylece şarap, olgun hâle gelerek aromasını, rengini ve lezzetini tam olarak kazanır. Ayrıca şarabın olgunlaşma süresini uzatmak için farklı yöntemler de kullanılabilir. Bu yöntemler arasında şarabı farklı alanlarda bekletme gibi işlemler yer alır.
Şarap Soğutma Dolabı
Şarap soğutma yöntemleri arasında yer alan en işlevsel yöntemlerden bir tanesinde geldik. Şarap için en uygun saklama koşullarını sağlayan soğutma yöntemleri arasında şarap soğutma dolapları yer alır. Soğutma dolapları içerisinde birden fazla raf bulunur ve şişeler yatay pozisyonda saklanır. Özellikle çok sık şarap tüketen biriyseniz şarap soğutma yöntemlerinden en uygunu olarak evinizde şarap soğutma dolabı bulundurmanız oldukça pratik olacaktır.
Genellikle beyaz, rose ve kırmızı şarapların tümü için kullanılan şarap soğutma dolapları, şarabın aromasını, lezzetini ve rengini muhafaza etmeyi sağlar. Şarap soğutma dolaplarında genellikle kırmızı şaraplar için 12-18 arasındaki dereceler kullanılırken rose ve beyaz şaraplarda ise 5 ile 10 arası tercih edilir.
Charmat Metodu
Charmat metodu, şarap üretimlerinde sık olarak kullanılan yöntemlerden bir tanesidir. Bu metoda göre gerçekleştirilen işlemin süreci aşağıdaki gibidir:
Öncelikle şarap, önceden sterilize edilmiş bir Charmat tankında ikinci fermantasyon amacıyla bekletilir. Bu süreçte fermantasyon, tank içerisinde gerçekleşir ve üretim sürecinin bitiminde şarap karbondioksit içerir. Charmat metodunun en büyük avantajı, diğer yöntemlerden daha ucuz ve hızlı olmasıdır. Charmat metodunda şarap, ikinci fermantasyon için basınçlı paslanmaz tanklarda bekletilir. Üretim maliyetini düşeceği için sıkça kullanılır ve oldukça pratik bir yöntemdir.
Cryoextraction Tekniği
Şarap yapımında kullanılan ve oldukça bilinen bir teknik olan cryoextraction yöntemi, soğuk hava ile işleme yöntemidir. Bu teknikte, şarap yapımı için kullanılan meyve, soğuk hava ile işlenmeye başlar. Hava işleme yöntemiyle ulaşılmak istenen sonuç, meyvenin kabuklarının soğukta katılaşmasını sağlamaktır. Aynı zamanda meyve içerisindeki taneler ile aromatik diğer tüm bileşenlerin konsantrasyonunun da artırılması hedeflenir.
Cryoextraction tekniği ile yoğun bir içki tadına ulaşılması amaçlanır. Meyvelerin var olan lezzetini şaraba en iyi şekilde vermesi için kullanılan bu yöntem, genellikle en çok kırmızı şarap üretiminde kullanılmaktadır. Çok sık olmamasına rağmen beyaz şaraplar için de kullanılabilmektedir.
Şarap Fermantasyonu Nedir?
Şarap fermantasyonu, şarabın yapım sürecinde kullanılan meyvenin içerdiği şeker oranını, alkolik fermantasyon yoluyla alkol ve gaz olarak karbondioksit üretimine çevirmektir. Fermantasyon işlemi sırasında mayalar, şekeri alkol ve karbondioksit olarak parçalar. Fermantasyon işlemi, şarabın tat ve aroma kazanması için yapılmaktadır.
Şarap Kaç Günde Yapılır?
Şarap yapımının kaç gün süreceği belirli kıstaslara göre değişkenlik göstermektedir. Şarap yapımının süresini etkileyen faktörler genel olarak aşağıdaki gibidir:
- Kullanılacak meyvenin türü
- Yapım yöntemi
- Şarabın türü
- Maya türü
Basit ve herkes tarafından tüketilen şaraplar için genellikle fermantasyon süresi yaklaşık 9-10 gün arasında olabilir. Fakat daha özel ve lezzetli şaraplar için fermantasyon süresi daha uzundur. Örneğin, yüksek kalite içeren beyaz şaraplar için fermantasyon süresi yaklaşık 2 hafta sürerken kırmızı şaraplar için ise 2-3 ay sürebilir. Ayrıca şarabın olgunlaşma süresi, yapımının tamamlanması için gerekli olan zamanı ifade eder.
Önceki yazımıza http://vinobellezza.com/sarabin-kalitesi-nasil-anlasilir/ linkinden ulaşabilirsiniz.